St. Lucia

ST. LUCIA
Zeilen aan de horizon, passerende cruiseschepen en jachten wezen er al op dat we (vakantie-)land naderden. Het land zelf was trouwens ook al in zicht. We lieten het anker vallen in de baai bij Gros Islet op St. Lucia met uitzicht op het strand, het groene, glooiende achterland en de marina (jachthaven), waar met poenige en nog poeniger zeiljachten de aloude strijd om de grootste wordt gestreden. Dure jachten, goedkope lui. Ach, een beetje kort door de bocht wellicht, want misschien zijn ze wel lief voor hun schoonmoeder of voor de kat.Bij de lokale bevolking gaat die strijd meer om de grootte van de buitenboordmotor, soms wel drie per boot, die onder meer Orgasm of Jah-is-the-truth heten.

Het is maandag 5 januari, the day after. Op zondag, vroeg in de middag moesten de lijzeilen worden ingenomen. Hierbij ging op het voordek iets mis en werd trainee Leo, die de betreffende handeling al eerder verricht had, eerst gelanceerd, zwaaide toen buiten boord en viel in de oceaan. Ik stond iets voorbij het middendek, hoorde geschreeuw en zag nog net dat Leo de lijn die hij vasthad niet meer kon houden en viel. Totale verbijstering. Alles in me schreeuwde dat dit niet gebeurde, maar de werkelijkheid loog er niet om: er was een man overboord en het schip verwijderde zich van hem met zo'n tien knopen per uur bij 6 Bft. windkracht. Iedereen was geschokt, maar daar doorheen kwam onmiddellijk de actie op gang. Binnen de kortste keren lag er een rooktoorts met een reddingsboei eraan in het water en even later nog een, voor het geval Leo de eerste zou missen. Gelijkertijd werden de bevelen geschreeuwd om de benodigde zeilhandelingen in gang te zetten om de drenkeling weer aan boord te krijgen. Arjen stond toevallig al aan het roer en bewees voor de zoveelste keer deze reis zijn zeemansschap. Terwijl twee mensen respectievelijk vanaf het dek en vanuit de mast Leo in het oog hielden en naar hem wezen, één van de basisregels bij een M.O.B.-situatie, werd eerst de vaart uit het schip gehaald en daarna zijn we twee keer overstag gegaan, of eigenlijk drie keer, maar de eerste poging mislukte omdat er nog een lijzeil op was: die werd op ongebruikelijke, want hardhandige wijze verwijderd. De manouevres vonden plaats in een sfeer waarin chaos en paniek voortdurend op de loer lagen, maar nooit de kans kregen de boel over te nemen, dankzij de aanwezige ervaring en de bij alle opvarenden overheersende gedachte: Leo moet weer terug. De bevelen werden harder geschreeuwd dan gebruikelijk en als er iets niet goed of niet snel genoeg gedaan werd, was de corrigerende opmerking bepaald minder subtiel dan anders. Ik reageerde op enig moment iets te traag en werd door Alan kort, maar hevig uitgefoeterd. Voor de operatie achter de rug was, had ik al een excuusknuffel van hem te pakken. Dat had wat mij betreft niet gehoeven, want een dergelijke situatie is zo uitzonderlijk dat vrijwel alles acceptabel is. De eerste ik-weet-niet-hoeveel seconden kon ik Leo goed zien en begon werktuigelijk naar hem te wijzen tot dit overgenomen werd en ik mijn plaats aan de lijnen -touwen met een functie- in kon nemen.
Leo is een ervaren zwemmer en wat mij meteen opviel was dat hij niet in paniek raakte en ook geen heilloze poging deed het schip achterna te zwemmen. Vrijwel meteen nadat hij in de hoog deinende oceaan was gevallen, zag ik dat hij zich omdraaide en op zijn rug ging liggen drijven in de stellige overtuiging, zoals hij later zelf zei, dat we hem uit het water zouden halen. Later hoorden we dat hij alleen toen-ie, half zwemmend, half surfend, de boei trachtte te bereiken en een grote vermoeidheid voelde, een 'Het zal toch niet zo zijn....'-momentje gehad had. Toen hij de boei bereikt had, ging hij er op zijn buik opliggen en wachtte af. Bewonderenswaardig zo koelbloedig als hij op de situatie heeft gereageerd, zichzelf en passant een enorme dienst bewijzend door hiermee de reddingsoperatie beter mogelijk te maken. Het schip was inmiddels bij Leo in de buurt gekomen en een van de vaste bemanningsleden bood zich vrijwillig aan om hem het laatste stukje aangelijnd tegemoet te zwemmen en 'm te helpen weer aan boord te komen. Achteraf zei Leo dat hij pas aan het gezicht van het bemanningslid zag wat de impact van zijn onfortuinlijke duik op de andere opvarenden geweest moest zijn. Gelukkig maar, want dat had zijn koelbloedigheid ongewenst kunnen ondermijnen. Binnen een half uur stond hij weer aan dek. Geen geringe prestatie met een 90 ton wegend schip zonder motor. De opluchting was enorm. De ontlading van de algehele spanning werd ondersteund met een goed glas rum, waarbij Leo en de rest van de crew hun beleving van de situatie konden uitspreken. De kapitein complimenteerde iedereen met de geleverde bijdrage aan de actie en hijzelf kreeg welverdiende lof voor zijn doelmatige optreden.
Het feit dat er een procedure is voor een M.O.B. duidt erop dat het een reëel bedrijfsrisico is. Later op de dag deden verhalen de ronde over soortgelijke gebeurtenissen op andere schepen. Het was de eerste en, naar ik uit de grond van mijn hart hoop, laatste keer dat dit op de Tres Hombres is gebeurd.
Vanaf deze plaats heb ik, net als zoveel anderen, al menigmaal de schoonheid van de oceaan bezongen, en dat zal ik ongetwijfeld blijven doen, maar je wordt er even op niet mis te verstane wijze mee geconfronteerd dat dit mooie ook een meedogenloze kant heeft. De oceaan lag ondertussen zoals gewoonlijk onaangedaan oceaan te wezen. Een drenkeling meer of minder verzwelgen? 't Zou wat, er zijn er al heel veel gegaan en zullen er, helaas maar ongetwijfeld nog veel meer komen. 'De zee geeft, de zee neemt.', luidt het cliché. Maar dit keer even niet.

Op St. Lucia is de bevolking ronduit vriendelijk. Ze begroeten je vaak en veelal krijg je dan een al dan niet ingewikkelde handdruk of een boks. Voor een praatje maken ze ook graag tijd. Er blijkt dan nogal eens een addertje onder het gras te zitten, want uiteindelijk willen de meesten(m/v) je producten of diensten aansmeren. Sympathiek is wel dat ze bij weigering toch nog aardig tegen je blijven doen. De leefwijze is laid-back en daar valt veel voor te zeggen met dit klimaat. In Gros Islet is er op vrijdagavond feest in de lokale visbuurt. Tijdens een middagwandeling was me al opgevallen dat elk tweede pandje een kroeg was en had ik me afgevraagd hoe de uitbaters daarvan aan een broodwinning konden komen. Nou, vooral op vrijdagavond dus. Er lopen veel toeristen rond en de prijzen zijn zo'n veertig procent hoger dan normaal. Begrijpelijk. Het grappige is dat de lokale bevolking zowel als de toeristen uiteindelijk precies dezelfde vorm van vertier delen: eten, dansen, heel veel drinken en naar behoefte streekproducten hun longen of neus intrekken. De Caribische leefwijze vraagt enig consumptief aanpassingsvermogen. De lokale mensen hebben er plezier in je de rum te laten drinken uit flessen waar very strong op staat. Als je rum van 85% drinkt, krijg je er gratis een anatomische les bij, want je voelt bij elke slok nauwgezet welke weg afgelegd wordt. Doseren is de boodschap, vooral als je middelen combineert. Voor de laatste dinghy ons kwam ophalen, heb ik die vrijdagavond een stief kwartiertje gelukzalig zitten schommelen op de steiger om weer een beetje bij m'n positieven te komen. O.a. vanwege mijn internetproblemen heb ik vrij veel tijd doorgebracht in de marina, een soort gated community voor opvarenden van de jachten met allerlei faciliteiten. Handig, maar vrij saai. De marina grensde aan een doorgaande weg, waar je alleen een rijtje snackwagens had staan. Elk had een buitengrill, waar je lekkere kip, vis en varkensonderdelen kunt eten. Aan toeristische uitstapjes heb ik weer niets gedaan, wel heb ik er er veel gewandeld en mijn eerste Caribische ervaring was aangenaam en een feit.